Verantwoording

Tijdsduur:

Voor dit project heb ik ongeveer 12 uur de tijd gehad. Ik heb de lessen verspreid over 8 lesdagen. Ze kregen een les van 75 of 45 minuten. De leerlingen hebben voldoende de tijd gehad om aan dit project te werken.

Werkvormen:

Ik heb tijdens Horizon Verbreden verschillende werkvormen gebruikt. Ik ben elke les begonnen met een soort grey of the day. Ik bracht een onderwerp in, waar de leerlingen vervolgens weer mee verder konden. Alle onderwerpen van de groepjes zijn minimaal 1 keer aan bod gekomen, zodat ze allemaal nieuwe ideeën kregen en deze konden gebruiken voor hun onderwerp. Er zijn bepaalde presentaties waar de verschillende onderwerpen opnieuw in terug kwamen. Hier ben ik tijdens de les op ingegaan en heb ik de koppeling gemaakt tussen de verschillende onderwerpen en wat voor effect bijvoorbeeld de geschiedenis heeft op de bevolking & ruimte of het klimaat op de natuurverschijnselen in IJsland. Dit project bevatte veel samenwerking tussen de leerlingen. De leerlingen zijn in tweetallen aan de slag gegaan met de verschillende onderwerpen. Dit was effectief, omdat er zo meer onderwerpen besproken konden worden en de leerlingen allemaal aan de slag konden gaan. Wanneer een groepje te groot wordt, merk ik bij deze klas, dat dit voor onrust zorgt en kinderen sneller afgeleid en niet taakgericht bezig zijn.

Ze zijn bij de les van de Mythes aan de slag gegaan met het geven van feedback aan elkaar en het geven van een pitch. Ze hebben ervaren dat het geven van goed en zinvolle feedback niet makkelijk is en zij er goed over moesten nadenken. Daarnaast hebben ze geoefend met het geven van een pitch. Ze moeten het belangrijkste vertellen over hun onderwerp en dat is voor de leerlingen een grote opgave. Dit onderdeel hoort bij delen en uitwisselen van informatie (coöperatief leren). Volgens Kerpel (2022) is samenwerkend leren, oftewel coöperatief leren: het samen, in kleine groepjes, werken aan specifieke stappen. In dit proces werkt iedereen samen en zijn er geen toeschouwers of meelifters. De leerlingen werken allemaal aan de opdracht en hebben allemaal een aandeel in het project. De leerlingen zijn positief van elkaar afhankelijk. Dit houdt in dat ze van elkaar afhankelijk zijn voor het neerzetten van een goed resultaat. Leerlingen zijn meer tegelijk aan de slag met de opdracht waardoor de leertijd effectief benut wordt.

Ik heb ook tijdens de lessen veel gesprekken gevoerd met de leerlingen. De leerlingen brachten veel mooie punten in en daar heb ik aandacht aan besteed door op bepaalde punten in te gaan en mijn eigen kennis en ervaring te delen met de leerlingen. Soms heb ik vragen bij het desbetreffende groepje neergelegd, zodat zij die vraag op kunnen nemen binnen het onderwerp (bijvoorbeeld wat voor effect heeft de geschiedenis op IJsland? Waar worden Geisers nog meer voor gebruikt?). Dit was ook een persoonlijk leerdoel van mij (meer interactie met de leerlingen en minder vasthouden aan datgeen wat ik heb voorbereid. Ik maak ruimte voor de inbreng van leerlingen).

Groepjes en foto’s

De leerlingen begonnen in groepjes met het kijken naar foto’s die te maken hadden met IJsland. Zo waren er foto’s te zien van watervallen, vulkanen, mensen etc. De leerlingen kozen 1 afbeelding uit (per groepje 1) en gingen hier eens goed naar kijken. Ze kregen 20 minuten de tijd om de opdrachten te maken. De opdrachten helpen de leerlingen om een goede onderzoeksvraag te formuleren. Ze moesten samenwerken, overleggen en opvattingen van de afbeelding omschrijven en opschrijven. De leerlingen verdeelden onderling de rollen. Eén leerling schreef, de andere leerlingen luisterden en dachten mee.

Ik heb voor deze vorm gekozen, omdat de leerlingen zo gerichter kijken naar een afbeelding en daardoor ook gerichtere vragen kunnen stellen. Als ik hen naar alle afbeeldingen zou laten kijken, zou ik hele algemene vragen over IJsland krijgen. Nu probeerde ik verdieping te creëren door ze met één afbeelding aan de slag te laten gaan. Hierdoor worden ook de hoofd- en deelvragen concreter.

Beoordeling:

Ik heb ervoor gekozen om de beoordeling van de presentatie te beoordelen door middel van de beoordelingspunten die beschreven staan bij het hoofdstuk: ‘presentatie’. De leerlingen krijgen van te voren de beoordelingspunten te zien, zodat ze zich optimaal kunnen voorbereiden en niet voor verrassingen komen te staan. Daarnaast heb ik de punten geselecteerd aan de hand van beoordelingsmodellen voor een presentatie. Ik heb eigen punten toegevoegd, omdat sommige dingen niet van toepassing waren. (zie hoofdstuk presentatie)

Verhalend ontwerpen:

Mijn lessen zijn opgebouwd aan de hand van verhalend ontwerpen. Volgens leraar24 (2020) is verhalend ontwerpen dat leerlingen ontdekken en ontwikkelen vanuit een storyline dat ze zelf voor een groot deel zelf invullen. Het werken vanuit een verhaal biedt bied de mogelijkheid om samenhangtussen de verschillende vakken en leergebieden in een zinvolle context aan te bieden.

De leerlingen hebben in les 1 een brief gekregen namens een reisorganisatie. Daarin stond vermeld dat ik op reis mocht gaan, maar door mijn opleiding geen tijd had om alle informatie over het land op te zoeken. De vraag aan de leerlingen was of zij mij wilden helpen alle informatie op te zoeken en het op een creatieve manier te presenteren aan de klas en aan mij. Vervolgens kregen ze een brief met extra informatie. Ik ‘krijg’ elke les een presentatie opgestuurd van Genially waarin een onderwerp wordt uitgelicht. De leerlingen krijgen een korte uitleg van 10 minuten en daarna mogen ze in tweetallen aan de slag met de opdrachten. Vervolgens krijgen ze aan het eind van de les een nieuwe brief met het onderwerp van de volgende les.

Ze schrijven een mindmap met alle dingen die de leerlingen te weten willen komen over het onderwerp. Dit blaadje leveren zij vervolgens in bij mij. De punten van de leerlingen verwerk ik vervolgens in de presentatie, zodat zij een inbreng krijgen gedurende de les. Daarnaast hebben de leerlingen ervoor gekozen om een tijdlijn in de klas te hangen, zodat ze elke les op kunnen schrijven wat ze gedaan hebben en wat ze geleerd hebben. Het is voor de leerlingen visueel en ze zien dat ze ergens naartoe werken. (te zien bij hoofdstuk Geschiedenis)

In de presentatie wordt er geschreven vanuit de reisorganisatie. De ‘reisorganisatie’ geeft de leerlingen steeds nieuwe opdrachten en vertelt op de laatste dia wat ze moeten gaan doen. Zo krijgen de leerlingen het idee dat ik het niet zelf verzonnen heb en zij echt hun best moeten gaan doen om een mooi eindproduct neer te zetten.

Einde (en begin) van de lessen:

Dit staat niet beschreven bij de vorige hoofdstukken. Na elke les heb ik een kort evaluatiemoment met de leerlingen. Ik blik terug op de les en vraag aan de leerlingen wat ze geleerd hebben, wat ze goed vonden gaan en wat verbeterpunten zijn voor de volgende les. De leerlingen schreven dit op de tijdlijn achterin de klas. Ik vind dat het belangrijk is dat afspraken, leerdoelen etc. visueel gemaakt worden in de klas. Je kan makkelijk terugvallen op de tijdlijn om ze te wijzen op de afspraken die we gemaakt hebben. Ook is het voor sommige leerlingen belangrijk dat ze zien wat de vorige lessen besproken is. Ik heb een leerling met gediagnostiseerde ASS (volgens Parnassia (z.d) is ASS een verzamelnaam voor verschillende soorten ontwikkelingsstoornissen die vallen onder Autisme Spectrum Stoornis (ASS).Hierbij is sprake van een stoornis in de informatieverwerking in de hersenen.) Het is voor leerlingen met Autisme erg belangrijk dat er structuur is en je duidelijk bent over wat je gaat doen en vooral wat hij gaat doen. Dit maakt dat een Tijdlijn en een gestructureerde opbouw van de lessen van groot belang zijn.

Het begin van de les besprak ik datgeen wat we de vorige les besproken/ gedaan hadden. De leerlingen konden even het geheugen opfrissen en door met de volgende les. De les begon, zoals dit al vaker beschreven staat, met een korte Genially presentatie waarin een onderwerp van de leerlingen aan bod kwam. De les ervoor kregen zij de kans om aan te geven waar zij benieuwd naar waren. Deze punten heb ik verwerkt. Vervolgens konden de leerlingen aan de slag met hun eigen verwerkingsopdracht. Ik liep langs en ging bij de leerlingen kijken en stelde ze geregeld vragen:

  • Waar ben je naar opzoek?
  • Hoe kan je dat het beste doen?
  • Is deze site betrouwbaar en waar zie je dat aan?
  • Welk kernwoord kan je nog meer gebruiken om je antwoord te zoeken?
  • Wat kan je nog meer over dit onderwerp opzoeken?

ICT vaardigheden/ Media:

Ik zet tijdens de lessen ook ICT in. Ik maak gebruik van de volgende dingen:

  • Digibord
  • Chromebook
  • VR-bril

De leerlingen werken gedurende lessen met de bovenstaande onderdelen. Ze krijgen de kans om met een VR-bril de wereld van IJsland te ontdekken. Daarnaast verzamelen, selecteren en ordenen de leerlingen de opgedane informatie en verwerken dit in een Word document, mindmap of op een a4’tje. Daarnaast zoeken zij afbeeldingen en maken sommige leerlingen gebruik van een edit-programma om de foto’s te bewerken. De leerlingen sturen de foto’s en teksten die ze nodig hebben voor het eindproduct via Teams naar mij, zodat ik alles kan uitprinten.

Zaakvakken integreren:

Ik heb de zaakvakken geschiedenis, aardrijkskunde en natuur verwerkt in de lessen. Daarnaast heb ik nog een aantal onderwerpen toegevoegd die gerelateerd zijn aan rekenen zoals het opzoeken van de goedkoopste vlucht, hotel en dagjes uit in IJsland. Ik heb de onderwerpen natuurverschijnselen, biologie, mythen & geloven en bevolking uit elkaar gehaald. Dit is ontstaan door de leerlingen. Zij moesten 7 onderwerpen kiezen, zodat elk 2-tal een apart onderwerp had. Dit deed ik aan de hand van een mindmap. De leerlingen hebben samen met mij een mindmap gemaakt (ik schreef alle input van de leerlingen op het bord). Uit die woorden haalden de leerlingen zelf de onderwerpen waar zij meer over wilden weten. Zo zijn de deelonderwerpen ontstaan.

Zaakvakken integreren houdt in dat je de zaakvakken geeft aan de hand van een overkoepelend thema. Er is weinig onderzoek gedaan wat het effect is van geïntegreerde zaakvakken. Wel is het zo dat het ervoor zorgt dat de rooster minder vol zijn en de lessen betekenisvoller zijn. Ook zorgen geïntegreerde lessen ervoor dat de leerlingen meer betrokken zijn bij de lessen. Vaak wordt er met deze manier gewerkt naar een bepaald eindproduct , waarbij leerlingen vaak mogen samenwerken, volgens de Redactie (2021) en redactie (2019). Het is dus van belang dat wij geïntegreerde lessen aanbieden, zodat de roosters minder vol zijn, de leerlingen meer betrokken zijn en de lessen betekenisvoller zijn voor de leerlingen. De leerlingen kunnen veel samenwerken en werken naar een eindproduct. Dit heb ik tijdens de lessen van Horizon verbreden toegepast. Ik heb gemerkt dat de leerlingen het erg leuk vonden om naar een bepaald doel te werken. Ze hebben niet doorgehad dat ze eigenlijk met wereldoriëntatie en rekenen bezig zijn geweest. Door de lessen op een leuke manier vorm te geven, krijgen de leerlingen meer motivatie om verder te gaan met het project.

Draaiboek:

Het draaiboek is niet een losstaand document. De planning van de lessen is te zien bij het hoofdstuk: ‘de voorbereiding’, de lessen zijn geplaatst in aparte hoofdstukken, de gebruikte Genially presentaties zijn geplaatst onder de hoofdstukken van de lessen. Als je klikt op het onderstreepte woord Presentatie dan wordt de presentatie geopend. De doelen en materialen zijn per les omschreven.

Hoe verbreed ik de horizon van de leerlingen en die van mijzelf door dit project?

Door dit project hebben de leerlingen hun horizon verbreed door informatie op te zoeken over de verschillende onderwerpen. Ze doen hierdoor veel kennis op over het land. Ze hebben onderzoeksvragen bedacht voor hun eigen onderwerp aan de hand van foto’s en achtergrond informatie. Hierdoor kijken de leerlingen kritisch naar datgeen wat ze graag zouden willen gaan onderzoeken. Naast de onderzoeksvragen luisteren de leerlingen naar elkaars ideeën, wisselen ze informatie uit door middel van de pitch, creëren ze een mening bij de stelling en zoeken ze samen informatie, vormen ze samen alle informatie tot een goed eindproduct en ze zijn in staat om de informatie over te brengen naar mij en de klas. Door deze geformuleerde punten kan ik zeggen dat de leerlingen zeker hun horizon hebben verbreed.

Ik heb mijn horizon als leerkracht ook verbreedt. Ik heb gedurende dit project veel informatie opgezocht over het land en heb mij verdiept in de verhalen van IJsland. Daarnaast heb ik ervoor gezorgd dat er verhalend ontwerp werd toegepast tijdens de lessen. Er was een mooi verloop en de lessen sloten goed op elkaar aan. Dit deed ik aan de hand van de brieven die de leerlingen kregen namens de ‘reisorganisatie’. Daarnaast heb ik aan mijn persoonlijk leerdoelen gewerkt. Dit ging, zoals hierboven al een keer beschreven staat, over het zoeken naar interactie met de kinderen en gebruik maken van de input die de leerlingen leverden. Het is goed om de ideeën van de leerlingen te gebruiken en soms af te stappen van de voorbereidde les. Dit vond ik best lastig, maar gedurende dit project ging dit steeds beter en voelde ik dat ik de grip niet verloor ondanks dat de les niet verliep zoals ik het als eerst voor ogen had en de inbreng van de leerlingen meenam. Ik heb mijn horizon dus verbreed tijdens dit project.

Hoe heb ik de onderzoeksvragen geformuleerd met de leerlingen?

Ik heb met de leerlingen de onderzoeksvragen geformuleerd door middel van de foto’s (zie de foto’s bij het stukje werkvormen). Deze foto’s gaven de leerlingen een kijkje in IJsland. De leerlingen wisten in eerste instantie niet dat het IJsland was. Ze hebben door middel van een werkblad vragen opgesteld om erachter te komen wat er op de afbeelding stond. Het volgende werkblad hebben de leerlingen gebruikt om de onderzoeksvragen op te stellen:

De leerlingen leren door deze vragen te beantwoorden, specifieke en gerichte onderzoeksvragen te formuleren.
Ook denken ze na over de manier waarop ze de vraag willen gaan onderzoeken.

Aan het eind van de les hadden de leerlingen concrete vragen op papier staan. Deze vragen komen hierna aan bod.

Welke problemen werden geformuleerd en welke vragen zijn hieruit voortgekomen?

De volgende vragen zijn hieruit gekomen:

Bevolking:

  • Waar is deze foto gemaakt?
  • Waarom draagt de mevrouw deze kleren?
  • Wanneer is de foto van deze mevrouw genomen?
  • Waar stamt deze vrouw vanaf?
  • Hoeveel inwoners heeft IJsland?
  • Wie waren de eerste inwoners op IJsland?
  • Hoe wonen de mensen in IJsland?

Flora en fauna:

  • Wat voor paardenrassen leven er op IJsland?
  • Welke dieren leven er nog meer op IJsland?
  • Hoe leven de dieren daar?
  • Wat eten de dieren daar?
  • Welke soorten planten zijn er?
  • Welke voedingsstoffen hebben de planten op IJsland nodig?
  • Zijn er speciale planten?

Geschiedenis:

  • Wat is dit?
  • Waar gebruiken de mensen in IJsland dit voor?
  • Uit welke tijd komt het?
  • Heeft het een speciale betekenis voor de IJslanders?

Natuurverschijnselen:

  • Welke natuurverschijnselen zijn er in IJsland?
  • Zijn er gevaarlijke natuurverschijnselen?
  • Wat zijn Geisers?
  • Wat is het Noorderlicht?
  • Wanneer is het Noorderlicht te zien?
  • Is een Geiser een natuurramp?
  • Is een Geiser gevaarlijk?

Deze vragen zijn onder andere geformuleerd door de leerlingen. De leerlingen hebben zoals hierboven vermeld staat de vragen vorm gegeven door het werkblad. Ze kwamen met hele interessante vragen. Aantal van de hierboven genoemde vragen heb ik meegenomen in mijn presentaties, zodat zij wat diepgaandere informatie kregen met afbeeldingen die ik zelf gemaakt heb.

Literatuur:

  • Leraar24. (2020, 17 september). Verhalend ontwerpen: leren vanuit een verhaal. Verkregen op 14 juni 2022, van https://www.leraar24.nl/69434/verhalend-ontwerpen-leren-vanuit-een-verhaal/#:%7E:text=Verhalend%20ontwerpen%20betekent%20een%20thema,meedoen%20en%20zelf%20ontdekkend%20leren
  • Kerpel, A. (z.d.). Coöperatief leren – uitleg begrippen onderwijs. Coöperatief leren. Verkregen op 14 juni 2022, van https://wij-leren.nl/cooperatief-leren.php
  • Parnassia. (z.d.). Wat is ASS | Autisme spectrum stoornis kenmerken. Verkregen op 16 juni 2022, van https://www.parnassia.nl/uw-probleem/autisme-asperger-pdd-nos/heb-ik-autisme-asperger-of-ass-
  • redactie. (2019, 24 januari). Wat zijn de opbrengsten van vakintegratie? wij-leren.nl. Verkregen op 16 juni 2022, van https://wij-leren.nl/opbrengsten-vakintegratie-leergebied.php
  • de Redactie. (2021, 13 april). Wereldoriëntatie: geïntegreerd of juist niet? Kidsweek in de klas. Verkregen op 16 juni 2022, van https://www.kidsweekindeklas.nl/wereldorientatie-geintegreerd-of-juist-niet/